Sâu răng cấm là tình trạng khá phổ biến, đặc biệt là ở những người lớn tuổi. Răng cấm có vị trí khá khuất, khó vệ sinh nên dễ bị tích tụ thức ăn thừa và vi khuẩn gây sâu răng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, răng cấm bị sâu có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm tủy răng, áp xe chân răng, thậm chí nhiễm trùng huyết. Vậy khi răng cấm bị sâu phải làm sao? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về nguyên nhân và cách xử lý tình trạng này.
Răng cấm là răng nào? Vị trí của răng cấm ở trên cung hàm
Răng cấm trên cung hàm là một trong những bộ phận quan trọng của hệ thống răng, có vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo chức năng ăn nhai và duy trì cấu trúc cũng như thẩm mỹ của hàm răng. Răng cấm thuộc nhóm răng hàm lớn, bao gồm bốn chiếc răng cối lớn nhất nằm ở vị trí cuối cùng trên mỗi cung hàm.
Ở hàm trên, răng cấm thường là chiếc răng số 6, 7 hoặc 8 tính từ đường giữa. Chúng có kích thước lớn hơn so với các răng hàm khác và có bề mặt nhai rộng với nhiều gờ và rãnh. Cấu tạo này giúp răng cấm có thể nghiền nát thức ăn một cách hiệu quả, góp phần quan trọng vào quá trình tiêu hóa.
Bên cạnh chức năng ăn nhai, răng cấm trên hàm còn đóng vai trò như một trụ cột, giúp ổn định và duy trì vị trí của các răng khác trong cung hàm. Mối liên hệ chặt chẽ giữa răng cấm và hệ thống dây thần kinh xoang hàm cũng khiến chúng trở thành một phần không thể thiếu trong cấu trúc răng miệng.
Tuy nhiên, do vị trí nằm sâu trong cung hàm và đặc điểm cấu tạo phức tạp, răng cấm thường dễ bị tổn thương bởi sâu răng và các vấn đề răng miệng khác nếu không được chăm sóc răng miệng đúng cách. Khi răng cấm bị sâu hoặc mất đi, nó không chỉ gây đau đớn, khó chịu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng ăn nhai, dẫn đến tình trạng xô lệch và mất cân đối của các răng khác.
Nguyên nhân răng cấm bị sâu
Răng cấm bị sâu là một vấn đề phổ biến mà nhiều người gặp phải. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, bao gồm cả yếu tố bên trong và bên ngoài. Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây ra sâu răng cấm:
Do vị trí mọc răng
Răng cấm mọc ở vị trí khá khuất so với các răng khác. Điều này khiến cho việc vệ sinh răng cấm khó khăn hơn, dễ đọng lại thức ăn thừa và vi khuẩn. Nếu không được làm sạch triệt để, các mảng bám sẽ tích tụ lâu ngày và gây ra sâu răng. Đặc biệt với những người có hàm răng không đều, mọc chen chúc hoặc có tình trạng răng khôn mọc lệch lên trên răng cấm, nguy cơ sâu răng cấm càng cao.
Do hình thái của răng
Răng cấm có hình dạng phức tạp với nhiều rãnh và gờ trên bề mặt nhai. Đây chính là nơi lý tưởng để thức ăn thừa và mảng bám tích tụ, đặc biệt nếu không được làm sạch thường xuyên. Các vi khuẩn sẽ sản sinh axit từ thức ăn đọng lại, tấn công và làm hỏng lớp men răng, dẫn đến hình thành sâu răng.
Do lớp cao răng dày
Nhiều người có lớp cao răng khá dày ở vùng răng cấm, làm cho răng khó được vệ sinh sạch sẽ, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây sâu răng. Cao răng là lớp màu vàng hoặc nâu bám trên bề mặt răng, chứa nhiều vi khuẩn và chất thải của vi khuẩn. Nếu không được lấy cao răng định kỳ, lớp cao răng sẽ ngày càng dày lên và gia tăng nguy cơ sâu răng, viêm nướu.
Do men răng bị hư hỏng
Lớp men răng cấm có thể bị hư hỏng do nhiều nguyên nhân như ăn uống các thực phẩm có tính axit cao (đồ chua, nước ngọt có ga,…), do hậu quả của các bệnh răng miệng khác như viêm nướu, viêm tủy, do thói quen đánh răng quá mạnh hoặc dùng bàn chải cứng… Khi lớp men răng bị hư hỏng, men răng sẽ bị mất dần và để lộ lớp ngà răng bên trong, từ đó vi khuẩn sẽ dễ dàng xâm nhập vào bên trong gây sâu răng.
Do bệnh hay nghiến răng
Những người có thói quen nghiến răng, đặc biệt khi ngủ, sẽ khiến men răng bị mài mòn, tạo điều kiện cho sâu răng hình thành, kể cả ở răng cấm. Nghiến răng cũng gây ra áp lực lớn lên khớp thái dương hàm, gây đau nhức khớp hàm và đầu. Đây là một rối loạn có tên gọi là bruxism, cần được điều trị bằng cách sử dụng máng nhai chuyên dụng hoặc liệu pháp tâm lý.
Do chế độ ăn uống
Ăn nhiều đồ ngọt, đồ cứng, đồ dính răng, uống các loại nước có ga đều có thể khiến răng cấm dễ bị sâu hơn. Đường và tinh bột là nguồn dinh dưỡng cho các vi khuẩn gây sâu răng phát triển. Nước ngọt có ga ngoài hàm lượng đường cao còn chứa axit gây xói mòn men răng. Các loại thực phẩm cứng như hạt, đồ ăn vặt có thể làm nứt hoặc vỡ men răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
Do đánh răng sai cách
Nếu không đánh răng đúng cách, đặc biệt là ở vùng răng cấm, mảng bám và thức ăn sót sẽ không được làm sạch, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công gây sâu răng. Đánh răng quá mạnh, dùng bàn chải cứng, chải ngang cũng có thể khiến men răng bị tổn thương.
Ngược lại, đánh răng quá nhẹ hoặc không kỹ càng cũng khiến thức ăn và mảng bám đọng lại trên răng. Cần lưu ý chải kỹ tất cả các mặt răng, kể cả mặt nhai và mặt trong, đặc biệt chú ý làm sạch vùng răng cấm khó tiếp cận.
Do nước bọt tiết ra không đều
Nước bọt đóng vai trò quan trọng trong việc trung hòa axit và bảo vệ răng. Những người bị khô miệng, tiết nước bọt ít hoặc không đều cũng dễ bị sâu răng hơn, kể cả ở răng cấm. Tình trạng khô miệng có thể do nhiều nguyên nhân như uống ít nước, thở bằng miệng, dùng một số loại thuốc, trải qua xạ trị vùng đầu cổ, hoặc mắc một số bệnh như tiểu đường, hội chứng Sjogren… Khi lượng nước bọt không đủ, môi trường trong khoang miệng sẽ trở nên axit hơn, vi khuẩn gây sâu răng sẽ dễ phát triển hơn.
Tuổi tác và gen di truyền
Theo thời gian, men răng có xu hướng mỏng đi và dễ bị tổn thương hơn. Một số người cũng có gen di truyền khiến răng dễ bị sâu hơn so với người khác.
Thiếu fluor và canxi
Fluor và canxi là hai khoáng chất quan trọng giúp tăng cường độ cứng của men răng và ngăn ngừa sâu răng. Thiếu hụt các chất này trong khẩu phần ăn hoặc nguồn nước sẽ làm tăng nguy cơ sâu răng cấm.
Hút thuốc lá và sử dụng chất kích thích
Hút thuốc lá và sử dụng một số chất kích thích có thể làm giảm lưu lượng máu đến nướu, ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng và tăng nguy cơ sâu răng, bao gồm cả răng cấm.
Sâu răng cấm phải làm sao?
Tùy vào mức độ sâu răng, vị trí và tình trạng chung của răng cấm, bác sĩ nha khoa sẽ đưa ra phương án điều trị thích hợp, có thể là một trong các giải pháp sau:
Hàn trám răng
Nếu răng cấm chỉ bị sâu nhẹ, chưa ảnh hưởng nhiều đến thân răng, bác sĩ sẽ tiến hành làm sạch sâu và hàn trám răng lại bằng vật liệu thích hợp như amalgam, composite, hoặc ionomer. Phương pháp này khá đơn giản, nhanh chóng và hiệu quả trong việc phục hồi phần răng bị sâu và ngăn ngừa sâu răng tiến triển sâu hơn. Tuy nhiên nếu sâu răng đã xâm lấn sâu, có thể cần các biện pháp can thiệp khác.
Bọc răng sứ
Trong trường hợp răng cấm bị sâu nặng hơn, gây tổn thương nhiều đến thân răng, nha sĩ có thể mài bớt phần răng hư và bọc một lớp sứ bên ngoài để bảo vệ và phục hồi chức năng ăn nhai của răng. Việc bọc răng sứ sẽ giúp răng cấm chắc chắn hơn, đồng thời tạo hình thẩm mỹ hơn cho răng. Tuy nhiên phương pháp này đòi hỏi mài nhiều hơn so với trám răng và chi phí cũng cao hơn.
Điều trị tủy răng
Nếu tổn thương sâu răng ở răng cấm đã lan đến tủy răng (phần trung tâm mềm của răng chứa các dây thần kinh và mạch máu), cần tiến hành điều trị tủy để lấy bỏ phần tủy nhiễm trùng và hàn kín ống tủy lại. Sau đó bác sĩ sẽ phục hình lại thân răng bằng các vật liệu như composite hoặc bọc răng sứ để đảm bảo chức năng ăn nhai. Mục đích của điều trị tủy là loại bỏ nguồn gây nhiễm trùng, giảm đau nhức và bảo tồn tối đa răng tự nhiên.
Nhổ răng
Trong một số trường hợp sâu răng cấm quá nặng, không thể điều trị bảo tồn được, hoặc gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tổng thể, bác sĩ sẽ chỉ định nhổ bỏ răng để tránh các biến chứng nguy hiểm như áp xe răng, nhiễm trùng lan rộng. Sau khi nhổ răng cấm, tùy nhu cầu bệnh nhân có thể phục hình bằng cầu răng sứ, implant hoặc hàm tháo lắp. Tuy nhiên cần cân nhắc kỹ lợi ích và tác hại của việc nhổ răng, vì răng tự nhiên vẫn luôn là tốt nhất nếu có thể giữ lại.
Nên nhổ hay giữ lại răng cấm bị sâu?
Đây là một quyết định không dễ dàng và cần cân nhắc dựa trên nhiều yếu tố. Tùy vào mức độ sâu răng, khả năng phục hồi, tình trạng chung của bệnh nhân cũng như mong muốn và điều kiện kinh tế, bác sĩ sẽ tư vấn phương án xử lý phù hợp nhất.
Ưu tiên hàng đầu luôn là cố gắng giữ lại răng tự nhiên càng lâu càng tốt, trừ khi răng đã quá hư hỏng không thể phục hồi hoặc gây nguy hại cho sức khỏe. Việc giữ lại răng cấm cũng giúp đảm bảo một số chức năng quan trọng như ăn nhai, phát âm, thẩm mỹ và ngăn ngừa tiêu xương hàm.
Răng cấm sâu nặng nên nhổ bỏ không?
Trong một số trường hợp nếu răng cấm đã bị sâu quá nặng, không thể phục hồi bằng bất kỳ biện pháp bảo tồn nào, hoặc đã ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của các răng lân cận và toàn bộ hệ răng, bác sĩ sẽ chỉ định nhổ bỏ răng cấm để tránh những biến chứng nguy hiểm.
Ví dụ như khi sâu răng cấm đã gây viêm tủy nặng và không thể điều trị được, hoặc đã gây nhiễm trùng lan rộng và có nguy cơ ảnh hưởng đến xương hàm, khớp thái dương hàm. Lúc này việc nhổ răng cấm là cần thiết để giải quyết triệt để ổ nhiễm trùng và bảo vệ các cấu trúc khác.
Sâu răng cấm nhổ bỏ có nguy hiểm gì không?
Nhổ răng cấm là một tiểu phẫu đơn giản, an toàn nếu được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn tốt, có kinh nghiệm và đảm bảo đúng quy trình vô trùng. Trước khi nhổ răng, bác sĩ sẽ thăm khám tổng quát, chụp X-quang để đánh giá tình trạng răng và xương hàm, từ đó lập kế hoạch tiến hành phù hợp. Tiểu phẫu nhổ răng cấm thường được thực hiện dưới tác dụng của thuốc tê hoặc gây mê, do đó bệnh nhân sẽ không cảm thấy đau đớn trong quá trình nhổ răng.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm gặp, có thể xảy ra các biến chứng như:
- Chảy máu: Thường chỉ xảy ra trong vài giờ đầu sau nhổ, có thể cầm lại bằng cách nhai gạc hoặc túi trà lạnh. Nếu chảy máu kéo dài cần báo ngay cho bác sĩ.
- Nhiễm trùng: Các triệu chứng thường xuất hiện sau 2-3 ngày nhổ răng như sốt, đau nhức, sưng tấy vùng răng. Bác sĩ có thể kê kháng sinh và chỉ định chăm sóc vết thương để xử lý nhiễm trùng.
- Tụ máu: Do máu tích tụ bên trong ổ răng gây sưng đau. Cần báo bác sĩ để thăm khám và xử trí.
- Tổn thương thần kinh: Rất hiếm gặp, có thể gây tê hoặc đau dọc thần kinh do bị chèn ép khi nhổ răng.
Vì vậy, điều quan trọng là sau khi nhổ răng cấm, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm túc các hướng dẫn chăm sóc của bác sĩ để đảm bảo nhanh lành thương và phòng ngừa biến chứng, bao gồm:
- Nhai gạc 30 phút đầu sau nhổ để cầm máu, không súc miệng trong 24h đầu.
- Không ăn đồ nóng hoặc cứng trong vài ngày, chỉ ăn đồ mềm, nguội.
- Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ bằng nước muối loãng hoặc nước súc miệng.
- Không hút thuốc lá, uống rượu bia, tránh vận động mạnh.
- Uống thuốc giảm đau và kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ.
- Tái khám đúng hẹn để bác sĩ theo dõi quá trình lành thương.
Lưu ý phòng chống để tránh răng cấm bị sâu
Để phòng ngừa sâu răng cấm và bảo vệ sức khỏe răng miệng nói chung, cần chú ý một số điểm sau:
- Duy trì thói quen đánh răng ít nhất 2 lần/ngày, mỗi lần trong 2 phút, đặc biệt chú ý làm sạch kỹ vùng răng cấm. Sử dụng kem đánh răng có chứa flour.
- Sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng, đặc biệt các kẽ giữa răng cấm và răng hàm.
- Hạn chế ăn các thực phẩm dính, ngọt, cứng. Nếu ăn nên đánh răng hoặc súc miệng lại càng sớm càng tốt.
- Uống đủ nước, nhai kẹo cao su xylitol để kích thích tiết nước bọt.
- Đi khám răng định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện và xử lý sớm các bất thường, kể cả khi chưa có triệu chứng.
Điều trị sâu răng cấm ở Nha khoa City Smiles
Để được chăm sóc và điều trị sâu răng cấm tốt nhất, bạn nên lựa chọn một địa chỉ nha khoa uy tín, chất lượng. Nha khoa City Smiles tự hào mang đến cho bạn:
- Đội ngũ bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm, được đào tạo chuyên sâu về điều trị các bệnh lý răng miệng, đặc biệt là sâu răng.
- Trang thiết bị, công nghệ hiện đại bậc nhất, cập nhật liên tục các kỹ thuật điều trị mới nhất trên thế giới.
- Quy trình khám và điều trị khoa học, chặt chẽ, an toàn, đảm bảo vô trùng tuyệt đối, giảm đau và không để lại biến chứng.
- Môi trường khám chữa sạch sẽ, thoải mái, nhân viên phục vụ chuyên nghiệp, nhiệt tình.
- Chi phí hợp lý, minh bạch, cạnh tranh so với các nha khoa cùng phân khúc. Có nhiều ưu đãi hấp dẫn dành cho khách hàng.
Nếu bạn đang gặp các vấn đề về sâu răng cấm hoặc bất kỳ một bệnh lý nha khoa nào khác, hãy liên hệ ngay với Nha khoa City Smiles để được thăm khám, tư vấn và điều trị kịp thời. Chúng tôi sẽ nỗ lực hết mình để mang lại cho bạn hàm răng chắc khỏe và nụ cười rạng ngời nhất.
Lời kết
Răng cấm bị sâu là tình trạng khá phổ biến, gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe răng miệng và chất lượng cuộc sống. Để điều trị dứt điểm, cần sự kết hợp của chế độ vệ sinh răng miệng tại nhà và can thiệp điều trị sớm của nha sĩ.
Trong các phương pháp điều trị sâu răng cấm, bao gồm trám răng, bọc răng sứ, điều trị tủy và nhổ răng, việc lựa chọn giải pháp nào sẽ tùy thuộc vào mức độ tổn thương của răng, khả năng phục hồi và tình trạng sức khỏe nói chung của mỗi người. Tốt nhất là nên khám răng định kỳ để phát hiện sớm và điều trị sâu răng kịp thời, tránh để bệnh tiến triển nặng dẫn đến mất răng.
Nha khoa City Smiles với đội ngũ chuyên gia hàng đầu, trang thiết bị tiên tiến cùng quy trình điều trị khoa học, an toàn luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong việc chăm sóc và phục hồi nụ cười khỏe đẹp. Mọi trường hợp sâu răng cấm từ nhẹ đến nặng đều sẽ được các bác sĩ tại City Smiles thăm khám, chẩn đoán tỉ mỉ và tư vấn phương án điều trị tối ưu nhằm đem lại hiệu quả chữa trị tốt nhất, đồng thời đảm bảo tính thẩm mỹ và sự hài lòng cho khách hàng.
Hãy là người chủ động bảo vệ nụ cười của chính mình bằng cách duy trì các thói quen vệ sinh răng miệng lành mạnh, kết hợp tái khám định kỳ để sớm phát hiện và ngăn ngừa các bệnh lý về răng. Nha khoa City Smiles hy vọng sẽ là người bạn đồng hành tin cậy trong hành trình tìm lại hàm răng chắc khỏe và nụ cười tự tin của bạn.
Liên hệ ngay với chúng tôi nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hoặc quan ngại nào về tình trạng răng cấm bị sâu cũng như sức khỏe răng miệng nói chung. Một nụ cười khỏe đẹp vạn nụ cười hạnh phúc sẽ luôn ở phía trước khi có sự quan tâm, chăm sóc đúng cách. Nụ cười của bạn chính là niềm tự hào của Nha khoa City Smiles!
Xem thêm:
- Giá nhổ răng cấm bao nhiêu tiền? Bảng giá mới nhất 2023
- Trồng răng Implant có nguy hiểm không? [Tư vấn từ bác sĩ]
- Răng cấm có thay không? Cách điều trị răng cấm của trẻ bị hư